Paul Boersma     Sophia Perennis
Wat is Sophia Perennis?
Sophia Perennis is Latijn voor Eeuwige Wijsheid. Uiterlijk gezien is het een benaming voor een stroming die ervan uit gaat dat de religies elkaar niet tegenspreken, maar in wezen dezelfde absolute waarheid uitdrukken, elk op haar eigen manier. Reeds eeuwen lang heeft deze opvatting bestaan. In de eerste helft van de twintigste eeuw kreeg deze gedachte in Europa een sterke impuls door het werk van René Guénon (1886-1951). Deze Fransman leidde een bescheiden en onopvallend leven, maar oefende een enorme invloed uit door zijn geschriften. Hij gebruikte niet de term Sophia Perennis, maar sprak van de Oorspronkelijke Ene Traditie, die al in het verre verleden bestond, en nog steeds door de huidige religies bewaard wordt in de vorm van binnen de religie voortlevende overleveringen.
Door alle eeuwen heen heeft deze opvatting bestaan. In de eerste helft van de twintigste eeuw kreeg deze gedachte in Europa een sterke impuls door het werk van René Guénon (1886-1951). Deze Fransman leidde een bescheiden en onopvallend leven, maar oefende een enorme invloed uit door zijn geschriften. Hij gebruikte niet de term Sophia Perennis, maar sprak van de Oorspronkelijke Ene Traditie, die al in het verre verleden bestond, en nog steeds door de huidige religies bewaard wordt in de vorm van binnen de religie voortlevende overleveringen.
Rene GuenonAnand CoomaraswamyFrithjof ShuonTitus Burckhardt

Guénon ondersteunde het idee met een metafysica, die hij aan de Advaita Vedanta ontleende, en met van veel inzicht getuigende uiteenzettingen over universele symboliek. Hij kreeg bijval van een eminent geleerde, die 37 talen beheerste en een omvangrijk iconografisch oeuvre schiep: de Amerikaan Anand Coomaraswamy (1877-1947). De term Sophia Perennis werd vooral gebruikt door de Zwitser Frithjof Schuon, die op dezelfde golflengte zat, maar later zich van Guénon onderscheidde door onder meer een milder oordeel over gewone religie in het algemeen, en over het christendom in het bijonder. Een andere Zwitserse auteur van de Sophia Perennis is Titus Burckhardt. Hij was vooral gericht op de kunst.
Deze vier auteurs hebben met elkaar gemeen: een fundamentele kritiek op de westerse beschaving en een eerherstel van de metafysica. Op grond van een uitgebreide studie van de wereldgodsdiensten en op grond van hun eigen mystieke ervaringen waren zij ervan overtuigd dat het niet alleen mogelijk was de eeuwige wijsheid in een metafysica te vatten, maar dat dit op vele plekken ter wereld al gedaan was. Deze metafysica is gebaseerd op de analogie, en is niet een verzameling stellingen waarvan niet afgeweken mag worden.

U kunt een goede indruk krijgen van de stroming op de volgende websites:

Lezing Boeddhistische kunst
Een schetsmatige beschrijving van de Sophia Perennis wordt gegeven in mijn voordracht van 28-6-03 voor de Stichting Vrienden van het Boeddhisme, getiteld: Boeddhistische kunst als traditionele kunst.

Standaardwerken in het Nederlands vertaald
Om de Sophia perennis voor het Nederlands publiek toegankelijker te maken heb ik twee standaardwerken vertaald. Het eerste boek is van Frithjof Schuon en gaat over de eenheid van de godsdiensten. Voor veel mensen is dit een vaag idee; Schuon heeft het thema doordacht en uitgewerkt. Hij wordt zowel door geïnteresseerde leken als door academici beschouwd als een van de grootste auteurs op het gebied van vergelijkende godsdienstwetenschappen en met name van het thema: eenheid van de religies. De titel van het boek luidt: De innerlijke eenheid der religies. Het is in april 2017 bij uitgeverij Synthese uitgekomen / en hier te bestellen.

Sacrale kunst wereldwijd
Het tweede door mij vertaalde werk heeft ook meerdere religies tot onderwerp. Het is geschreven door Titus Burckhardt en de titel luidt: Sacrale kunst wereldwijd. Dit boek bespreekt de achtergronden van de sacrale kunst van vijf wereldgodsdiensten: de kosmologie, de metafysica en het spirituele leerproces van de kunstenaar. Hierdoor kan zowel de eenheid der religies als hun verscheidenheid begrepen worden.

Het is in november 2016 uitgebracht door uitgeverij Synthese.
Onder andere te bestellen via bol.com


Gnosis
Wanneer een soefi-meester en religie-expert zijn blik richt op filosofie, theologie en psychologie vanuit een consequent spiritueel gezichtspunt in de trant van Plato en Meister Eckhart, komen deze disciplines in een geheel nieuw licht te staan; de feilen van de verschillende denkwijzen worden zichtbaar, op een geheel andere manier dan het geval is bij partijdige, kortzichtige of belanghebbende kritiek.
Doordat Frithjof Schuon als metafysicus geïnteresseerd is in de volledige werkelijkheid, geeft hij alles zijn rechtmatige plaats, ook de mensen en theorieën die een te grote plaats opeisen. De hoogste plaats komt toe aan God, Nirwana, Advaita of welke andere namen men ook mag geven aan het Absolute. De hoogste waarheid stijgt boven alle woorden en theologie uit, maar de logica blijft in de spiritualiteit van waarde. Aan de orde komen o.a. : de verhouding tussen geloof en gnosis, de rol die de logica op beide gebieden speelt, niveaus van geloof, vereiste eigenschappen voor de gnosis, de waarde van godsbewijzen, logica en mysterie, ontmaskering van diverse relativistische zienswijzen, essentie en waarde van de moraal, een metafysische kijk op de schoonheid.
Meer info: info@paulboersma.nl
Te bestellen: Uitgeverij Synthese


Soefisme, hart van de Islam

Deze vertaling van Paul is een inleiding tot de esoterische leringen van het soefisme, een mystieke stroming binnen de islam. Het behandelt naast de wereld- en mensbeschouwing van het soefisme, tevens het godsbeeld, de deugdenleer, de spirituele ontwikkelingsweg en, als hoogtepunt, de vereniging van God en mens in de contemplatie zoals die wordt beschreven door de grote meester Ibn Arabi.
Meer info: info@paulboersma.nl
Te bestellen: Uitgeverij Synthese
Soefisme, hart van de Islam